Wat is een levenscyclusanalyse (LCA)?
Woorden als ‘groen,’ ‘duurzaam,’ en ‘milieuvriendelijk’ worden te pas en te onpas gebruikt. Maar ondanks dat ze in de mode zijn, blijven ze van serieus belang. De bouwsector is zich hier dermate van bewust en focust daarom meer en meer op innovaties die onze ecologische voetafdruk verminderen, zoals een levenscyclusanalyse (LCA).
Om onze planeet leefbaar te houden is het belangrijk verantwoord om te gaan met onze spaarzame grondstoffen. Als architect kun je hier een positieve bijdrage aan leveren door circulaire oplossingen toe te passen in een gebouwontwerp. Een levenscyclusanalyse (LCA) is daarbij zeer waardevol.
Een LCA is een instrument waarmee de totale milieu-impact van materialen en processen inzichtelijk wordt gemaakt: van grondstofwinning en productie tot gebruik en verwerking. Hoe dat werkt, wat het betekent voor de bouwsector, hoe de LCA zich heeft ontwikkeld en wat we hier in de toekomst van kunnen verwachten, lees je in deze blog.
Bartjan van ’t Slot, Wakker Architecten
Wat is een LCA?
Elk materiaal dat je selecteert, elke installatie die je toepast en elke vierkante meter gebouw die je gebruikt; alles heeft een bepaalde milieu-impact. Een LCA beoordeelt de milieu-impact per product, proces of activiteit gedurende de volledige levenscyclus. Dit omvat grondstofwinning, verwerking, fabricage, transport, gebruik en afbraak. Het is een onderzoek dat de maatregelen van klimaatverandering, verzuring, energieverbruik en nog veel meer blootlegt.
Waarom de opkomst van de LCA?
Wereldwijd nemen de zorgen over de leefbaarheid van onze planeet toe. Hierdoor richten onder andere bedrijven in de bouwsector hun aandacht op de langetermijngevolgen van hun projecten voor het milieu. Duurzame ontwikkelingen zoals de LCA zijn daarbij van essentieel belang en onmisbaar om de duurzaamheidsaspecten van een project inzichtelijk te maken.
Toepassingen van LCA in de bouwsector
Van planning tot renovatie
Een LCA beoordeelt álles. Van de milieu-impact van de gebruikte materialen in afwerkingen tot het energiebesparende potentieel van innovatieve HVAC-systemen. Dankzij deze gegevens kun je goed onderbouwde beslissingen nemen rondom de duurzaamheid van een gebouw.
Impact op bouwmethoden
Of je nu kiest voor een modulaire constructie of voor traditioneel bouwen, beide methoden kunnen aanzienlijke gevolgen hebben voor de milieubelasting. Een LCA beoordeelt die impact.
Michiel Hofman, HofmanDujardin
Voordelen van het uitvoeren van een LCA
Duurzamer ontwerp
Binnen het ontwerpproces zorgt een LCA voor een aanzienlijke en meetbare verbetering in de duurzaamheidsaspecten van het ontwerp. Het kiezen van materialen en installaties die de milieubelasting minimaliseren verloopt soepeler.
Marketing en derde-partij verificatie/certificering
In een wereld waar groene claims overvloedig zijn, biedt een LCA duidelijke bewijzen. Voor bedrijven kan derde-partij verificatie of certificering op basis van LCA-resultaten een krachtig instrument zijn voor marketing en consumentenvertrouwen.
Uitdagingen en overwegingen
Standaardisatie is de sleutel
Een van de belangrijkste uitdagingen voor een LCA is het bereiken van gestandaardiseerde methodes en processen voor de hele bouwsector. Zonder deze normen wordt het ingewikkeld om betrouwbare vergelijkingen te maken en ontbreekt consensus over de resultaten.
Gegevenscomplexiteit
De hoeveelheid data in een uitgebreide LCA is soms overweldigend en complex. Zo zijn er veel databronnen die milieu-informatie bevatten, wat kan leiden tot variaties in resultaten.
De toekomst van LCA in de bouw
BIM en LCA-integratie
Door LCA met BIM-technologie te integreren, ben je in staat een nog efficiëntere evaluatie van de milieu-impact van een gebouw te maken. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk realtime aanpassingen te maken in je ontwerp en de duurzaamheid van gebruikte materialen en methoden te optimaliseren.
DesignLCA in Archicad
De DesignLCA in Archicad is gebaseerd is op de originele LCA. Deze add-on zorgt voor een unieke integratie met BIM en LCA tijdens de gehele ontwerpfase. Als input gebruikt de DesignLCA materiaalgegevens uit je BIM-model, een rijke set aan duurzaamheidsinformatie, energiesimulaties en enkele basisberekeningen. De energie-evaluatietool EcoDesigner STAR voorziet de DesignLCA van de operationele CO2-emissie en gebouwoppervlakte. Zo achterhaal je onder andere de CO2-uitstoot, energie-efficiëntie en hoeveelheid afval van het ontwerp. Dit alles gebeurt direct in Archicad, waardoor je tijdens het ontwerpproces milieueffecten meet en ontdekt hoe je duurzaamheid in jouw ontwerp kunt maximaliseren.
CO2-neutraal bouwen is hoogst urgent. De DesignLCA helpt ons in een vroeg stadium de juiste keuzes te maken.
Max Both, Rijnboutt
Circulaire economie en Materiaalpaspoort
Of het nu gaat om het stellen van doelen of het verifiëren van naleving, de rol van LCA bij het bereiken van net-zero zal steeds centraler worden. Doordat LCA uitgebreide data levert over de invloed van materialen en processen op het milieu, sluit het aan bij de principes van een circulaire economie. Concepten zoals een Materiaalpaspoort dat de LCA-gegevens van een item bevat, kunnen een belangrijke bijdrage leveren in hoe we de levenscycli van materialen en constructies benaderen.
Uiteindelijk zal LCA zodanig geïntegreerd raken in de bouwsector dat het niet meer alleen een beoordelingsinstrument is, maar een toepassing die continu wordt ingezet om meetbare en bruikbare duurzaamheid te creëren. KUBUS is hier groot voorstander van. Los van dat ons hoofdkantoor vrijwel energieneutraal is en we een duurzame levensstijl bij onze werknemers stimuleren, bevorderen we de circulariteit in het bouwproces op innovatieve wijze. Zo hebben gebruikers van onze BIM-software de mogelijkheid om de circulariteit van ontwerp- en bouwprojecten meetbaar te maken en te optimaliseren.
Benieuwd hoe de DesignLCA voor jou van toegevoegde waarde kan zijn?
Plan nu vrijblijvend een 1-op-1 demo met BIM-expert Michiel Neven waarin hij jou laat kennismaken met Archicad én de mogelijkheden van de DesignLCA.
