Martens Willems transformeert winkelcentrum naar woongebied met Archicad

In het centrum van Heerlen vond de afgelopen jaren een ingrijpende herontwikkeling plaats. Een verouderd winkelgebied is omgevormd tot een nieuw woongebied met veel ruimte voor groen, zoals het Promenadepark en het Schinkelplantsoen. Martens Willems Architecten vormde de spil in dit project. Het bureau realiseerde zowel het stedenbouwkundig plan als het ontwerp van een opvallend woongebouw (project Promenadepark) op de hoek van het Schouwburgplein.

Lucht, groen en overzicht

Met zijn ruime ronde terrassen, verticale raamsleuven, een bakstenen gevel met glazuurstenen accenten en een gestucte ‘villa’ boven op het volume heeft het gebouw een opvallende uitstraling. Het staat op een belangrijke plek aan het Schouwburgplein en vormt de schakel tussen het theater en het winkelcentrum. “We hebben met dit project letterlijk ruimte teruggegeven aan de stad,” zegt architect Rik Martens. “Door oude winkelpanden te slopen en nieuwe gebouwen zorgvuldig in te passen, ontstaat er overzicht en ruimte voor groen.”

Van schets tot BIM-model in Archicad

Het ontwerp werd volledig uitgewerkt in Archicad, waar Martens Willems al sinds 2012 zijn projecten mee vormgeeft. “Wat we prettig vinden aan Archicad is dat je makkelijk tussen 2D en 3D kunt schakelen,” vertelt architect Paul Schröders. “We starten vaak met schetsmatige tekeningen en bouwen dat geleidelijk op tot een volledig BIM-model.”

Informatie delen via IFC

Voor het project Promenade Park zijn onder andere kozijnsets, gevelbanden en prefab-onderdelen volledig in 3D gemodelleerd. Het BIM-model fungeerde als ontwerpdocument én als bron van informatie voor andere betrokken partijen. Met behulp van IFC-uitwisseling werd die informatie over en weer gedeeld.

BIM-modelleren als samenwerkingsbasis

Ook wanneer projectpartners niet in 3D werkten, was IFC cruciaal voor een optimale samenwerking. “Ons BIM-model vormde een solide basis voor de constructieve afstemming en communicatie met leveranciers”, vertelt Paul. “Maar voor andere partijen, zoals de landschapsarchitect en werkvoorbereider, blijven 2D-uitwerkingen heel relevant. Het fijne aan Archicad is dat je beide werelden kunt combineren: traditioneel tekenen én informatiemodelleren.”

Archicad combineert twee werelden: traditioneel tekenen én informatiemodelleren
Rik Martens

Digitale controle en maatwerkdetails in het ontwerp

Een opvallend kenmerk van het project is het hoge detailniveau. De tandlijsten onder de ramen, maatwerk glazuurstenen, kozijnen en balkons zijn stuk voor stuk voorbereid in Archicad. “Iedere prefab band is 3D-gemodelleerd en afgestemd op de productie en plaatsing”, legt Paul uit. “Zowel op esthetisch als bouwkundig vlak bood ons dat extra controle, zodat we zeker wisten dat de maatvoeringen klopten.”

Speciale glazuursteen past perfect

De glazuursteen die zich onder andere in de plint en het torenvolume bevindt, werd speciaal ontwikkeld in samenwerking met de steenfabriek St. Joris in Limburg. “Het is een bijzondere steen met afgeronde hoeken in een groenblauwe kleur die we eigenlijk intuïtief bij het project hadden gekozen”, vertelt Rik. “Later wees een architectuurhistoricus ons erop dat deze kleur ook op andere plekken terug te vinden is in Heerlen en dus perfect bij de stad past.”

Circulair ontwerpen en duurzaamheid

Duurzaamheid speelt een vanzelfsprekende rol in de ontwerpen van Martens Willems. Voor het project Promenade Park werd gekozen voor regionale materialen, sedumdaken en slimme wateropvang via een wadi. “We benaderen duurzaamheid als een ruimtelijke en ontwerptechnische opgave,” licht Paul toe. “We richten ons dus zowel op materiaalkeuzes, als op oriëntatie en hergebruik van de stedelijke ruimte.”

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Woongebouw Project Promenadepark, door Martens Willems ontworpen in Archicad.

Visualisaties, verkoop en gebruik van het BIM-model

Het BIM-model werd niet alleen gebruikt voor technische uitwisseling, maar ook als basis voor visualisaties in rendersoftware Lumion. “Doordat Archicad een live-koppeling heeft met Lumion, konden we ons model eenvoudig importeren en snel realistische en actuele impressies maken,” vertelt Paul. “Deze beelden ondersteunden de communicatie met de opdrachtgever en werden ingezet bij de verkoop van de appartementen.”

Teamwork tijdens corona

Voor de communicatie met de aannemer voegde Martens Willems een tabblad toe met technische kenmerken zoals brandwerendheid en zelfsluitendheid. “Op die manier kon hij eenvoudig informatie direct uit ons model halen”, zegt Paul. Een deel van het project speelde zich in corona-tijd tijdens de lockdowns af. Dankzij de teamwork-functie in Archicad leverde dat gelukkig geen problemen op. “We werkten verspreid vanuit huis, maar konden toch met meerdere mensen tegelijk in de BIMcloud met het model aan de slag”, vertelt Paul. “Hierdoor verliep alles, zonder vertragingen, volgens planning.”

Doordat we in corona-tijd toch vanuit huis met meerdere mensen tegelijk in de BIMcloud aan het model konden werken, liep het project geen vertraging op
Paul Schröders

Vooruitkijken naar fase twee

Fase 1 van het project is opgeleverd en fase 2 is in aantocht. Aan de overzijde van het hof komt een tweede bouwdeel, waarvoor momenteel de vergunningsaanvraag loopt. “Pas als dat ook gerealiseerd is, zie je de stedenbouwkundige werking volledig. Dan komt het binnenhof echt tot zijn recht en vormt de wijk in zijn geheel een waardevolle toevoeging voor Heerlen”, aldus Paul.

BIM in de praktijk

Voor Martens Willems Architecten betekent BIM-modelleren vooral praktisch werken: fouten voorkomen, details controleren en informatie efficiënt delen. Het project Promenadepark in Heerlen is daar een concreet voorbeeld van en laat zien hoe een ontwerp vanuit context ontstaat en via BIM en Archicad uitgewerkt kan worden tot een helder en haalbaar bouwplan.