BIM in het onderwijs

(Pas) afgestudeerden die goed kunnen BIMmen zijn onmisbaar voor de bouwsector. Eenmaal aan de slag, dragen ze onder andere bij aan een efficiëntere (ontwerp)workflow en duurzamere bouw. Goed BIM-onderwijs is daarom essentieel. Helemaal nu BIM niet meer weg te denken is uit het werkveld.

KUBUS biedt een aantal opties die waardevol zijn voor het studieprogramma van bouwkunde -en architectuuropleidingen. “Naast het gratis beschikbaar stellen van educatielicenties voor Archicad en BIMcollab organiseren we bijvoorbeeld gastcolleges en denken we mee over samenwerkingen”, beschrijft BIM Consultant Gijs Verhagen. “Daarnaast kunnen we een BIMcloud inrichten, zodat studenten in verschillende rollen aan projecten samen kunnen werken, en helpen we computerlokalen in te richten met de educatieve versie van Archicad. Docenten kunnen verder gratis de Archicad basiscursus volgen. Wanneer ze een eigen architectenbureau hebben, krijgen ze bovendien een aanzienlijke korting op de professionele versie van Archicad.”

Docent Jan Schevers (TU/e, vakgroep Architectural Design and Engineering) leert zijn studenten graag over Archicad. “In mijn architectenbureau werk ik er al jaren naar volle tevredenheid mee. Ik gun anderen dezelfde positieve ervaring”, vertelt hij. “In onze opleiding bepalen studenten zelf met welke software ze modelleren, maar ik laat wel zien wat Archicad en werken met BIM hen kan opleveren. Ik heb meerdere keren meegemaakt dat studenten worstelen met de omzetting van een 2D-tekening naar 3D. Met Archicad is dit geen probleem en kunnen ontwerpvariaties in het model eenvoudig worden uitgetest.” Voor de visualisaties werken we het liefst met Twinmotion, gaat Jan verder: “Hiermee kun je je 3D-ontwerp optimaal onderzoeken en dat is vaak enorm verhelderend.”

Archicad is laagdrempelig

“De drempel om dingen aan te leren aan studenten die nog niets van de bouwwereld weten, is veel lager met Archicad dan met ander pakketten”, vindt lector Visualiseren en BIM Ruben Van de Walle (Howest, Toegepaste architectuur). “Ze leren sneller een gebouw te modelleren, constructies te doorgronden, bouwknopen op te lossen en een ontwerpproces te stroomlijnen. Wij hebben Archicad als BIM-pakket daarom volledig in ons onderwijs geïntegreerd. Gedurende de hele bacheloropleiding is het voor alle studenten verplicht met Archicad te werken. In het laatste jaar krijgen ze een korte introductie in andere modelleerpakketten en in IFC en BIMcollab. Voor ons biedt Archicad een grote meerwaarde qua focus op het (architecturale) ontwerpproces en de positionering in het openBIM-verhaal.”

Archicad geeft beste leereffect

“Archicad geeft het beste leereffect”, beaamt BIM-docent en onderzoeker Wiechert Eschbach (Windesheim, Bouwkunde en bouwfysica). “Toen Windesheim in 2009 wilde overschakelen naar 3D-tekenen, onderzocht ik, samen met collega’s, het verschil in leereffect op onze studenten tussen Revit en Archicad. Archicad bleek eenvoudiger, bood betere ondersteuning en was educatief gewoon het beste pakket”, licht hij toe. “Studenten hebben de software verder meestal vlot onder de knie. Met al deze voordelen was het een logische keuze om voor Archicad als hoofdpakket te kiezen. Overigens hoeven studenten bij ons niet per se met dit pakket te werken. Wanneer ze toch liever andere software gebruiken, is dat prima. Wel leert de ervaring dat als ze Archicad eenmaal hebben geprobeerd, ze niet snel meer naar een ander pakket teruggrijpen.”

Modelcoördinatie met BIMcollab

Al met al profiteer je met Archicad in het onderwijs dus van veel ontwerpvrijheid. Maar ook de stap naar complete BIM-modellen en uitwisseling is zo gemaakt, vertelt Gijs. “Voor de coördinatie van het BIM-proces is het ecosysteem van BIMcollab eveneens gratis beschikbaar voor het onderwijs. Binnen cloudomgeving BIMcollab Nexus nodig je teamleden uit, geef je ze verschillende rollen en beheer je BIM-issues, Smart Views, Lijsten en IDS-sets. Met behulp van de BCF managers maak je issues zichtbaar in je eigen modelleersoftware zodat je daarin direct het BIM-model kunt verbeteren. Verder coördineer je via BIMcollab Zoom IFC-modellen en valideer je modellen middels clashdetectie en IDS. Tot slot biedt BIMcollab Twin mogelijkheden voor documentmanagement, waarbij het BIM-model centraal staat.”

Archicad komt voor mij als beste uit de bus. Ik adviseer ieder ander opleidingsinstituut om ermee te werken

Jan Schevers

In de Helpcenters van KUBUS en BIMcollab is veel handige en actuele informatie te vinden. Via de BIMcollab Academy en het Graphisoft leerplatform worden bovendien een groot aantal praktische trainingen aangeboden, zelfs met certificaat. Op Howest wordt dit leerplatform in het laatste jaar ingezet voor internationale architectuurstudenten. “Het maakt deel uit van een zelfstudiepakket dat we deze studenten aanbieden en vormt ook een mooie aanvulling op ons eigen ontwikkelde lesmateriaal en het Archicad-handboek dat we in de hele opleiding gebruiken”, vertelt Ruben. “Daarnaast ondersteunt en inspireert KUBUS ons geregeld bij de ontwikkeling van nieuw lesmateriaal. Die ondersteuning is overigens ook een reden waarom wij voor Archicad en KUBUS blijven kiezen. Wanneer we vragen hebben, staat de Helpdesk altijd paraat.” 

Pizzasessie

Jan: “Kortgeleden organiseerde KUBUS in samenwerking met CHEOPS, (studievereniging bouwkunde aan de TU/e), een pizzasessie waarbij studenten een introductie in Archicad kregen. De hele collegezaal zat vol, en niet alleen vanwege de gratis pizza. Studenten waren erg te spreken over de software.” Buiten dit soort sessies, geeft KUBUS ook workshops en lezingen. “Via workshops krijgen studenten concrete informatie waar ze meteen mee aan de slag kunnen”, zegt Jan. “Zo proberen we te vermijden dat ze gaan googelen. Informatie die ze online vinden is dikwijls verouderd, niet correct of te uitgebreid.”

Compacte workflow

Met Archicad hoeven studenten niet met verschillende programma’s te werken. “Ik leer ze een compacte workflow te ontwikkelen, waar ik als begeleider vervolgens zeer to the point commentaar op kan geven”, legt Jan uit. “Het is leuk te zien hoe creatief studenten in Archicad zijn. Ze zijn nog niet gebonden aan regels, budgetten en wetgeving en kunnen behoorlijk experimentele modellen ontwerpen.” Ruben: “Details en constructieproblemen kunnen heel mooi worden ontleed in een 3D-model. Het inzicht van studenten groeit wanneer ze beter kunnen modelleren. Archicad beperkt de studenten daarnaast ook nooit in hun ontwerp- en vormvrijheid.”

De ondersteuning van KUBUS is ook een reden waarom wij voor Archicad blijven kiezen. Wanneer we vragen hebben, staat de Helpdesk altijd paraat

Ruben Van de Walle

“Eigenlijk ben je met Archicad niet aan het ontwerpen, je bent digitaal aan het bouwen”, voegt Wiechert toe. “Wij hebben er zelfs een vak naar vernoemd waarin we studenten leren informatie aan 3D-modellen toe te voegen en in IFC-formaat de resultaten aan te leveren. Vervolgens sporen en lossen we via BIMcollab, met een eigen geschreven set regels, de fouten op.” Maar let op: soms zijn de vele mogelijkheden in Archicad een valkuil, waarschuwt Wiechert. “Studenten staren zich dan blind op details. Aan ons de taak dat te signaleren en ze uit te leggen eerst een grove schets te maken die je in het ontwerpproces steeds verder detailleert.” Ruben bevestigt: “Wij hebben daartoe een uitgekiende roadmap voor BIM en Archicad opgesteld in ons curriculum, die de groei van het bouwkundig inzicht bij de studenten volgt. Je kunt niet goed virtueel bouwen zonder bouwkundige kennis!”

Archicad levert unieke bijdrage

Ontwikkelingen gaan razendsnel. Voor opleidingsinstituten is het daardoor een behoorlijke uitdaging om voldoende up-to-date te blijven. “De webinars en workshops die ik bij KUBUS volg, zijn in dat opzicht zeer nuttig. Ik leer ervan, maar zie ook waar we staan qua progressie in de markt en haal eruit wat voor ons van belang is”, zegt Wiechert. “Zo proberen we onze studenten zo goed en breed mogelijk voor te bereiden op de praktijk.” Howest organiseert geregeld lezingen van architecten en symposia, al dan niet in samenwerking met KUBUS, vertelt Ruben. “Op die manier blijven wij betrokken bij de actuele gebeurtenissen in het werkveld. Bovendien zijn heel wat collega’s in ons team actief als ontwerper en BIM-specialist. Zo komt er ook BIM-ervaring rechtstreeks vanuit het werkveld de opleiding binnen.”

Jan: “Ik heb met veel programma’s gewerkt en Archicad komt voor mij als beste uit de bus. Ik adviseer ieder ander opleidingsinstituut om ermee te werken.” Ook de korte lijntjes met KUBUS zijn erg prettig, vindt Wiechert. “Ik kom bijna altijd wel werknemers van KUBUS tegen op symposia en bijeenkomsten. Dat is mooi; het betekent dat de organisatie zich verdiept in wat er leeft in de maatschappij en in de bouwsector.” Ondanks dat Archicad een wereldproduct is, voelt dat niet zo, besluit Jan. “Het contact is laagdrempelig en dat is een verschil met andere softwareleveranciers. Kortom: KUBUS levert op meerdere vlakken een unieke bijdrage aan het BIM-onderwijs.”